M.Atwood, W.Woolf, J.Austen

Bu yazıda sizlere bi kaç güçlü kadından, feminizmden ve onların kitaplarından bahsetmek istiyorum. 

Şöyle bir cümle geçer Virginia Woolf’un Kendine Ait Bir Oda isimli kitabında;

“Para kazanın. Kendinize ait bir oda ve boş zaman yaratın. Ve yazın, erkekler ne der diye düşünmeden yazın.”

 

“Kurgularda kadınlar, kralların ve fatihlerin hayatlarına hükmediyor, gerçekte ise ailesinin parmağına yüzük taktırmak istediği herhangi bir delikanlının kölesi oluyor.”

--

Feminizm latince, femina kelimesinden gelir, kadın demektir. Sanıldığının aksine erkek düşmanlığı yapmak değil, cinsiyet eşitsizliğine tepki göstermektir. 

Bense kendi kişisel yapım gereği çoğunlukla feministim. Bu bi tercih değil, bu eğilim.

Hayır feminizmi hiç bir zaman erkek düşmanlığı olarak algılamadım. Ancak bu ataerkil toplumda erkek düşmanlığı yapmak zorunda kaldım. Bulunduğumuz toplum ataerkil çünkü. Fazlasıyla eşit haklardan uzağız. Hayatımın her aşamasında hep bunu gördüm.

Hatta pozitif ayrımcılık beklerken, kaldım öyle. Çünkü sadece en angarya işlerde eşitti kadın ve erkek. Asla normal şartlarda değil.

Ve dahası eşit haklara sahip olduğumuzu söyleyip, anlatmanın asla mümkün olmadığı toplumda erkeklere düşman olmamak mümkün mü. Anlatamıyorsun ki anlamasını bekleyesin. Senin konuşma hakkın yok ki dinlenesin. Erkek egemen topluluk ve içinde kıvranan bizler, her bir kadın hikayesi, her bir kadın.

O yüzden gelmiş geçmiş tüm kadın istismarlarına, yenmiş tüm haklara, ellerinizden alınmış tüm geleceğe, ciğerlerinizden sökülmüş tüm ağıtlara ithafen Margaret Atwood'un feminist distopyası okunmalı. 

"Biz iki bacaklı rahimleriz hepsi bu." cümlesi geçen bu distopyanın adı biz de kuma, onda metres, bunda yumurtalık satan genç kız, şurada kiralık anne, burda soy devam ettiren kadın, oralarda evde kalmış. Fakat her şeyi yapan bizler. Adlar konan bizler, doğurup, doğurduğuna soyadı bile verilemeyenler yine bizler.

Hiç olan yine bizler, hayır işin kötüsü bu sosyapat adamları yetiştirenler de yine bizler. 

-şu tarafa epey tükürdüm. 

Bunu böyle olduran, buna boyun eğen, bunu sindiren tarafa.

Bu distopya, distopya falan değil. Bu hikaye bariz gerçek. Otuz küsür yıl önce M. Atwood gerçeği yazmış. Kadınları doğurma aygıtı olarak gören sosyopat dolu etraf. Hayır soy devam ettiren olarak görüp, kadınsız asla bunu başaramayacak olan erkeklerin, yine kadınlara bu denli eziyet etmesi de ayrıca akıllara zarar.

Köleleştirmeyi, cinsel boyutta meşrulaştırmaktır bu.

Böyle kitaplar beni, seni, onu bilinçlendiriyor da bu sosyopat erkekleri yetiştiren kadınları?

Resmen yıllardır aynı paradoksun içindeyim. Bi milim ilerleyemedim.

Tavsiye, okuyun. Herkese okutun. Hatta herkesin kapısına M. Atwood koyun.

Aynı isimli dizisi de mevcut;

----

Aşk, Gurur Ve Önyargı

Jane Austen'la devam edelim.

Kanatların olunca mı uçacaksın? Ya kanatların hiç olmazsa. Bu riski nasıl göze alabilirsin. Bu bir risk mi?

Özgür olmak düşüncesi asırlardır var, özgür olma fikri asırlarca evrildi.

Ne yapılabilinirdi, kanat takıp uçmak dışında, toplumun üzerinize fırlattığı baskılardan kaçmak için; herkese meydan okumak.?

'Bunu bir kadın nasıl yapabilir?' günümüzün yagane sorusu-sorunsalı.

Bir kadın hayatını idame ettirebilmek için, zengin bir eş bulurdu orta çağlarda. Yeni çağlarda? Maalasef Yakın çağlarda da?

Hatta daha da vahimi, kadın seçmezdi, seçilirdi. At gibi yarıştırılırdı kadınlar hünerleri üzerinden. Alt sınıf - Üst sınıf çatışması içinde, rütbe rütbe paylaşılan, mutluluğu asla gözetilmeyen, kendilerinin de zaten mutlu olma kiriterleri olmayan kadınlar.

Sanki günümüzde farksız gerçi. Zenginlik evlenmek için evet oldukça mantıklı ve makul bir seçenek. Peki sırf zengin diye, saygısız, edep yoksunu, ata-erkil, kaba, kendini beğenmiş, bencil bir insanın tercih edilebiliyor olması ne kadar mantıklı? Hiç.

Artık, ortaçağ zihniyeti, adıyla üzerimizde değil. Kadınların, var olması ve hayatını idame ettirebilmesi için zengin bir adamla evlenmesine gerek yok. Hatta evlenmesine bile gerek yok.

Evlilik o zamanlar bir ihtiyaç mıydı ?

Yirmi üç yaşını geçmiş kadına yapılan “evde kaldın” baskısı normal miydi?

Evde beş kızıyla bir anne ve baba ne yapardı?

İllaki herkes evlenecek miydi?

Kadınlar çalışınca kendi ayakları üzerinde durunca, aşık olmak çok da gerekli değil miydi peki?

Aşk her şeyin önüne geçer miydi?

Geçmeli miydi? Ya da olabilecek tüm olasılıklara karşı çok mu ön yargılıyız?

Hep sorduk, yine soruyoruz.

Jane Austen’nın romanı bana bunları yazdıran.

-Aşk,Gurur ve Önyargı.

Filmi de güzeldir. 

-----

Charlotte Bronte -Jane Eyre

Jane’ler bitmez. Bitmesin.

Charlette Bronté'nin Jane Eyre'i;

19. yüzyıl İngiliz edebiyatı örneği.

On Dokuz hani şu kabarık elbiseleri, abartılı mimarisi, gösterişli sanatları, tarihi gariplikleri, türlü çelişkileri olan dönem. Victoria dönemi.

Bu dönemin bu şekilde adlandırılmasının sebebi kraliçe Victoria'dan ötürü. Kendisi 1837-1901 yıllarının Britanya kraliçesi.

Döneme adının verilmesinin sebebiyse de kadının yapmış olduğu her şeyin moda olması.

Jane Eyre'de buram buram 1800'lü yıllar romanı.

Bir yanda gösterişli kabarık elbiseli, üst- orta üst segment insanlar diğer tarafta onlara hizmet edenler, başka tarafta düşük alt sınıf. Şaşalı garip hayatların içindeki samimiyetsiz gülüşler. İşin aksi, tüm bu şaşaya skolastik düşünce hakim; sınıfsal ayrımlar, erkek egemen bir Avrupa söz konusu.

Yani idealist kadınların yeter artık deyip fışkırma zamanları.

Jane de işte tam bu noktadan taşıyor.

Adı Özgürlük şarkısı.

Sorgulayan, düşünen, öğrenen, öğreten, hisseden, hissettiğini söyleyen; bilgili, özel ve güzel kadınların var olabildiğinin, her dönem ne yapılırsa yapılsın var olabileceğinin ilmek ilmek işlendiği bir Roman Jane Eyre.

İçerikteki kurgu aslında, kitabın esas amacının yanında sadece kurgu. Varacağı noktaya vardı çünkü kitap. 

Tüm o karmaşanın, süssüz huzuru bu kitap; diliyle yalınlığıyla, hatta uzayıp giden noktalı virgülleriyle bitmeyecek bir kitap, asla bitmeyecek bir edebiyat ürünü, asla solmayacak bi klasik; var olma öyküsü.

Kimsesiz bir kızın, kendine kimse oluşunun hikayesi.

Aynı isimli filmi de güzel.

Mevzu evet, güçlü kalabilmek..

1.) Damızlık Kızın Öyküsü - Margaret Atwood 

2.) Kendine Ait Bir Oda - VirginiaWoolf 

3.) Gurur ve Önyargı - Jane Austen 

4.) Jane Eyre - Charlotte Brontë